Extra aandacht voor specifieke doelgroepen

Voor sommige mensen is een uitvaart een extra uitdaging. Omdat je gewoonweg visueel of auditief beperkt bent. Of te jong. Pubert en je geen houding weet te geven. Geen raad weet met je emoties. Of wat te denken van mensen met dementie, ADHD of autisme? Speciaal aan hen besteed ik extra tijd en aandacht. Betrek ik ze van de dagen ervoor tot en met de dag van het afscheid – voor zover ze me toelaten – op passende wijze bij de uitvaart. Want iedereen telt mee. Altijd.

Dementievriendelijke uitvaartzorg ❀

Als uitvaartverzorger en privé – en velen met mij – kwam ik steeds vaker in aanraking met nabestaanden met dementie. Nadat stichting Alzheimer Nederland bekendmaakte een methode voor dementievriendelijke uitvaartzorg te hebben ontwikkeld, besloot ik me aan te melden voor de training. Als een van de eerste uitvaartverzorgers in de regio, mocht ik het certificaat ‘Dementievriendelijke Uitvaartzorg’ in ontvangst nemen. Het gaf een goed gevoel dat ik ook hen – voor wie een goed afscheid ook van zóveel waarde kan zijn – op de juiste manier kan ondersteunen, begeleiden.

*De methode voor dementievriendelijke uitvaartzorg wordt ondersteund door Alzheimer Nederland.

Doven & slechthorenden

Als je een auditieve of auditief-visuele beperking hebt, gaat zonder de juiste voorbereiding of begeleiding veel van de uitvaart aan je voorbij. Omdat je de verbinding gewoonweg niet goed kunt maken. Mooie woorden, veelzeggende liedjes of muziek… het is er niet. Ook in de dagen voorafgaand aan de uitvaart, kun je minder deelgenoot zijn. Mis je een stukje van het samen rouwen. Om doven en slechthorenden beter deel te laten uitmaken van de beleving, schakel ik waar nodig – bijvoorbeeld – een muziektolk in. In geval van slechthorenden kijken we voorafgaand even of de akoestiek goed is. Wat een goede zitplek is, of songteksten op beeld kunnen worden getoond, of we wellicht de gesproken teksten voorafgaand al in een draaiboek kunnen overhandigen. Alles voor een volledigere ervaring, meer gevoel en een betere rouwverwerking. Ook als je auditief beperkt bent.

Blinden & slechtzienden

Het spreekt voor zich dat een uitvaart met nabestaanden en/of genodigden met een visuele beperking, enige aanpassing vergt. Een stilte, het aansteken van een kaars… als je visueel beperkt bent, krijg je dat soort – veelal veelzeggende, waardevolle – momenten niet mee. Ik reik ze de hand. Vertel ze wat er gebeurt, begeleid ze naar de kist en zorg desgewenst voor een liturgie, misboekje of rouwdienstboekje in braille. Ik neem ze mee, steun ze waar nodig. Stap voor stap, in hun eigen tempo, van begin tot eind.

Kinderen

Kinderen worden weleens vergeten. Soms ben je zo druk met het verdriet en/of praktische zaken, dat je het gevoel van een ander niet overziet. Of mensen weten niet goed hoe ze de kinderen moeten betrekken. Of ze ze überhaupt moeten betrekken. Omdat het te confronterend is. Het verdriet te dichtbij komt en je dichtslaat. Je niet weet of en hoe je bepaalde zaken uit moet leggen.

Door kinderen op een respectvolle manier te betrekken, geef je ze een waardevolle ervaring. Als uitvaartverzorger betrek ik kinderen, van peuters tot pubers, op gepaste wijze bij de uitvaart. Denk aan:

• Het maken van een tekening
• Het maken van de rouwkaart
• Het beschilderen van de kist
• Het sluiten van de kist met een vlindersluiting
• Kaarsjes aansteken
• Bellenblazen
  

Ook oudere kinderen vinden het vaak prettig om – op een of andere manier – toch van betekenis te kunnen zijn. Zo leer je ze omgaan met verlies en – hoe verdrietig een situatie ook kan zijn – dat ze ook iets moois kunnen doen. Een rol hebben in het geheel. Bij kunnen dragen. Altijd.

Autisme & ADHD

Voor mensen met een stoornis in het autistisch spectrum is een goede voorbereiding vaak het halve werk. Niets zo spannend, verwarrend of vervelend als je niet precies weet wat er gaat gebeuren. Waarom mensen bij een overlijden of uitvaart doen zoals ze doen, of waarom je bepaalde emoties voelt. Ik neem ze bij de hand. Help ze de situatie te begrijpen, te overzien. Zodat ook zij het verlies – op hun tempo – nadien goed kunnen verwerken, en de dood van hun dierbare een plekje kunnen geven.

Verstandelijke beperking

Voor mensen met een verstandelijke beperking is een uitvaart meestal nóg ingrijpender. Ze vinden het vaak maar vreemd, die dood. En spannend. Want zo’n uitvaart is wel heel beladen allemaal. En iedereen is verdrietig. Gevoelens als extreme machteloosheid, verdriet of boosheid kunnen zich – ook tijdens de uitvaart – openbaren. Speciaal voor hen ben ik een baken, indien nodig zorg ik voor een vertrouwenspersoon met wie ik intensief contact onderhoud. Ik blijf dichtbij, neem ze mee. Vertel ze luchtig waarom de dingen zijn zoals ze zijn, wat er allemaal gaat gebeuren, kán gebeuren en wat er van ze wordt verwacht. Op het niveau dat bij ze past. Wel zo prettig, voor iedereen.